Beeldenstorm

‘Gij die schoon is van racisme werpe de eerste steen.’

Het had zo een uitspraak kunnen zijn van onze heilige zoon. Het antwoord is zowel voor de hand liggend als schokkend. Zo goed als niemand mag een steen werpen. Vul het woord vooroordeel, pesten of discriminatie in en de resultaten zullen niet veel anders zijn. Ongeacht je afkomst of achtergrond.

Sinds de dood van een zwarte man in Amerika wordt in diverse landen gedemonstreerd. Wat in democratische landen ook mag en goed is. Niet dat het erg handig is ten tijde van een virus waar afstand houden best wel een dingetje is, maar afijn, dat gaan we over drie weken wel weer zien hoe dat uitpakt. Nee, dat is niet racistisch, dat is gewoon een beetje dom. En nee, dom is ook niet racistisch, maar het zou me niets verbazen dat iemand dit zo opvat en dan keihard begint te schreeuwen dat ik kwetsend ben.

Daar hebben we ook meteen het pijnpuntje. Alles lijkt opeens op een weegschaal te moeten. Neem nu de tv-programma’s en films die opeens in de ban gaan of moeten. Als er ook maar een vleugje van racisme in zit, is het plots de verboden appel in het hof van Eden.

Waarom? Dat vraag ik me hardop af. Ik moet terugdenken aan de #Metoo toestanden. Destijds werden er series van de buis gehaald als er een foute acteur of actrice in zat. Was dan de serie opeens minder goed? Nee, maar kennelijk was er een hypocriete behoefte om politiek verantwoord te zijn.

Nu gebeurt het weer. Opeens is een film kwetsend of onethisch. Ik denk dan, ja dat is de tijdgeest. We kunnen er ook gewoon wat van leren hoe het niet moet. Maar kennelijk lopen er in moderne, democratische landen ayatollahs rond die opeens overal flink met het censuurzwaard zwaaien.

In feite doe je dan precies hetzelfde als landen als China of een strengreligieus land. Je lost niets op en probeert jezelf en je bevolking voor de gek te houden. Dan is misschien een kwetsende serie van de buis gehaald, maar Ibrahim krijgt nog steeds geen werk vanwege zijn naam, Henk en Harry worden nog steeds in elkaar gemept omdat het niet in een cultuur past van een groepering, Denzil krijgt nog steeds een bekeuring omdat hij een dure auto heeft en dat is verdacht. Marja krijgt nog steeds minder loon dan haar collega Gerrit, Pieter wordt nog steeds gepest omdat hij verlegen is, Pjotr wordt nog steeds verdacht van diefstal omdat hij uit Polen komt en zo kan ik wel even doorgaan.

Afgelopen week was de druppel. De Engelse tv haalde een aflevering van Fawlty Towers van de buis, omdat het kwetsend was vanwege de Tweede Wereldoorlog die over de kling werd gejaagd. Don’t mention the war, roept John Cleese en het gaat van kwaad tot erger. Geniale comedy die ons hele systeem van discriminatie in een keer blootlegt. Dat kan natuurlijk niet, vonden ze.

Kijk, je kan beelden neerhalen, oproepen tot geweld tot geweld omdat zwarte piet écht niet meer kan, je kan plunderen, je kan de corona regels aan je laars lappen, je kan klagen op die ‘zwarte’ of ‘witte’ of iets ‘raar’ vinden omdat het niet in jouw belevingswereld past, maar je kan niet iets uitgummen en net doen of het er niet is.

Don’t mention the racism en alles is over…