De grenzen van een grap

Een negerzoen, een jodenkoek en een Bossche bol liggen naast elkaar bij de banketbakker… Gaan nu bij  jou alle alarmsignalen over racisme af? Of denk je, nou, wanneer komt de rest van de grap?

Vorige week donderdag keek ik De Wereld Draait Door waar Youp van ’t Hek te gast was om over ‘foute’ grappen te spreken en waar nodig te verdedigen. Dit naar aanleiding van de Amerikaanse komiek Dave Chapelle. Die schijnt heel groot te zijn, maar ik heb persoonlijk nog nooit van hem gehoord.

Op een bepaald moment werd Youp het vuur behoorlijk aan de schenen gelegd over zijn column waarin hij het woord pisnicht gebruikt had. Het ging voor mijn gevoel zelfs zover dat hij een beetje als een kind werd weggezet. Los van wat je vindt van zijn column, was het eigenlijk best bijzonder hoeveel commotie er ontstond. Wat zelfs leidde tot een documentaire over geaardheid en hoe moeilijk het is om uit de kast te komen. Je zou dus kunnen zeggen dat de ‘grap’ heeft geleid tot iets positiefs.

Nu moet ik heel erg op mijn woorden letten natuurlijk in deze column, maar na het zien van DWDD bekroop mij ook wel een eng gevoel. Mijn gedachten schoten naar culturen waar vrouwen niet in een stadion mogen komen. Of wanneer je iets vindt over een geloof of hoogwaardigheidsbekleder de kans bestaat dat je leven zeer veel verkort wordt. Of je verdwijnt nog sneller dan Hans Klok een konijn tevoorschijn tovert. Landen waar een grap als een bedreiging voor de strenge regering gezien wordt. Glijden we dan die kant op? Dat zelfs ‘Melk, de witte motor’ als fout gezien wordt?

Goede grappen maken je aan het lachen. De ene cabaretier of komiek vind je helemaal niets, te grof, te hard, of juist te zacht of politiek correct en bij de andere pis je in je broek van het lachen en kost het je drie pacemakers tijdens de voorstelling. Dat is van alle tijden. Ik vind bijvoorbeeld Youp geweldig. Juist omdat hij dingen zegt die veel mensen denken. Ja, hij kan hard zijn, maar er zit altijd een kern van waarheid in. Iemand die wel eens buiten de lijntjes kleurt en geen enkele groepering schuwt. Ook niet zichzelf.

Is hij dan niet meer van deze tijd? In een wereld waar alleen al als het woord ‘zwart’  erin voorkomt een deel van het volk in rep en roer raakt. Waar nog net niet De Zwarte Cross en Zwarte Markt als termen verboden worden. Al zou het me niets verbazen dat hier wel een tegenclubje voor opgericht is.

Waar ligt dan de grens? Wanneer Lucky TV Willem en Maxima in de zeik neemt, vinden we dat geweldig! Maar stel dat het Nelson en Winny Mandela waren geweest. Wat vinden we dan? Wanneer Richard Groenendijk een grap met pisnicht maakt. Mag het dan wel? Of wanneer De Braboneger geint over niggers, is het dan veroorloofd? Kortom waar ligt de grens van de grap?

Ik ben een lange vent, die de motoriek heeft van een giraffe met een manke poot. Mijn oma wil bijvoorbeeld nooit met mijn dansen, omdat ik constant op haar poten sta… van haar rollator. Zelfs de rollator beweegt beter op de dansvloer overigens. En oma’s gebit maakt beter klappers dan ik ooit zal doen. Is dit nu een foute grap? Los van het feit of het grappig is of niet? Krijg ik nu alle senioren over mij heen… Omdat ze slechtziend zijn? Sorry, sorry, ik schoot even door. Ik heb trouwens geen oma meer. Maakt het dat nog fouter?

Slaan we niet een beetje te ver door soms met het verantwoorde? Dat is eigenlijk wat ik mij afvraag. Ik begrijp best dat dingen gevoelig liggen en dat het er ook aan ligt wie het zegt. Met een grap van Wilders of Klaver moet je serieuzer omgaan dan bijvoorbeeld een van Ronald Goedemondt. Maakt een grap ook gewoon de wereld wat meer ontspannen? De scheet zit dwars in het land, Najib Amhali laat hem knetteren en iedereen is even opgelucht. Werkt het ook niet gewoon zo? Of moeten we alle grappen op een weegschaal leggen of ze nog wel rechts of links verantwoord zijn? Dan vrees ik een vreselijke obstipatie.